Сè што треба да знаете за јајцата

Идејата дека јајцата како извор на заситени масти се нездрави и промовираат срцеви заболувања е целосно мит. Иако е точно дека мастите од животинско потекло содржат холестерол, тоа не значи дека е нешто што ќе ви наштети. Напротив, доказите јасно покажуваат дека јајцата се едни од најздравите производи што може да ги јадете и всушност може да ви помогнат во превенција на некои болести, вклучувајќи срцеви заболувања.

На пример, едно истражување од 2009-тата година открива дека протеините во варените јајца се конвертираат од гастроинтестиналните ензими со што се добиваат пептиди кои дејствуваат како АЦЕ (ACE) инхибитори (често препишувани лекови за намалување на крвниот притисок).

Иако жолчките од јајцата се богати со холестерол, бројни истражувања потврдуваат дека јајцата немаат ништо со покачувањето на вашиот холестерол. На пример, едно истражување објавено во Меѓународното списание за кардиологија „Интернешнл Џурнал оф Кардиолоџи“(„International Journal of Cardiology“) покажува дека кај здрави возрасни лица, јадењето јајца секој ден нема негативни ефекти врз ендотелналната функција (агрегатна мерка за срцев ризик), ниту пак ја зголемува концентрацијата на холестерол.

Голем број на луѓе имаат прениски концентрации на холестерол. Иако јадењето жолчки од јајца е одлична идеја од повеќе причини, нема да ја зголеми вашата концентрација на холестерол. Ако сакате да го постигнете тоа, метод на кој прилично можете да се потпрете е кокосовото масло. Вообичаено се потребни две до четири лажички на ден за да го покачите вашиот холестерол.

Јајце – извор на антиоксиданси кои промовираат здравје!

Во едно истражување, истражувачите ја испитуваат хранливата содржина на жолчката од јајце од кокошки првенствено хранети со пченица или пченка. Заклучено е дека жолчката од конвенционалните кокошки содржи две амино киселини со моќни антиоксидантни својства, што е важно за превенција на кардиоваскуларни заболувања и рак: триптофан и тирозин.

Тоа што е навистина интересно за конвенционалните јајца и покрај нивната инфериорна хранлива содржина е дека сè уште се моќен извор на антиоксиданси здрави за срцето! Анализите покажуваат дека две сирови жолчки од јајца имаат антиоксидантни својства еднакви на половина порција малини (25 gr) и скоро два пати повеќе од едно јаболко.

Истражувањето исто така покажува колку е деструктивно готвењето. Антиоксидантните својства се намалуваат за 50 % кога јајцата се варат или пржат, или се ставаат во микробранова печка што резултира со уште поголемо намалување.

Жолчките од јајцата се исто така богат извор на антиоксидансите лутеин и зеаксантин, кои припаѓаат на класата каротеноиди познати како ксантофили. Тие два се моќни елементи за превенција на макуларна дегенерација поврзана со стареење, најчеста причина за слепило.

Покрај тоа, како забелешка, амино киселината триптофан е важен прекурсор за серотонин, хемиско соединение во мозокот кое помага во регулирање на расположението, а тирозинот синтетизира два главни невротрансмитери, допамин и норепинефрин, кои промовираат будност и ментална активност.

Не сите јајца се исто добиени

Постојат две предупредувања:

  1. Органските јајца од кокошки кои паселе или од кокошки кои имале пристап до природна површина се многу подобри кога станува збор за содржината на хранливи материи.
  2. Готвењето уништува многу од хранливите материи, затоа идеално е да ги консумирате вашите јајца сирови (но само доколку се органски од кокошки што паселе бидејќи конвенционалните јајца имаат многу големи шанси да бидат контаминирани со бактерии кои предизвикуваат болести како салмонела)

Јајцето се смета за органско доколку пилето било хрането со органска храна, што значи дека нема да има акумулирано високи концентрации на пестициди од храната (најчето генетски модифицирана пченка) што се користи за исхрана на пилињата.

Покрај тоа, тестови потврдуваат дека јајцата од кокошки што имаат пристап до природна површина се далеку похранливи од конвенционално добиените јајца:

  • ⅓ помалку холестерол
  • ¼ помалку заситени масти
  • ⅔ повеќе витамин А
  • 2 пати повеќе омега 3 масни киселини
  • 3 пати повеќе витамин Е
  • 7 пати повеќе бета-каротин

Дали треба да ги чувате вашите јајца во фрижидер?

Пред да навлеземе во прашањето дали треба да се јадат сирови наспроти готвени јајца, ајде да видиме кој е најдобриот начин да ги чувате вашите јајца. Спротивно на популарното верување, свежите јајца добиени од кокошки што паселе, кои имаат неоштетена лушпа, не е потребно да се чуваат во фрижидер доколку ги консумирате во релативно краток временски период.

Значи ако вашите јајца се свежи јајца од органска фарма, со неоштетена лушпа и ќе ги консумирате за период од неколку дена, можете едноставно да ги оставите на маса или во ладно шкафче. Животот на полица за јајца што не се чуваат во фрижидер изнесува околу 7 до 10 дена. Доколку ги чувате во фрижидер, ќе останат свежи 30 до 45 дена.

Како да ги јадете вашите јајца за максимални здравствени придобивки

Некои луѓе се алергични на јајца, но верувам дека тоа е бидејќи се готвени. Кога го загревате јајцето, протеинот ја менува својата хемиска форма, а тој тип на дисторзија лесно може да доведе до алергии. Кога се консумира сирово, стапката на алергија на јајце речиси исчезнува.

Микробрановата печка ја загрева храната со тоа што предизвикува молекулите на вода во неа да резонираат на многу високи фрекфенции и на крајот да се претворат во пареа, што ја загрева вашата храна. Но исто така ја менува и хемиската структура на вашата храна на начини на кои тоа не го прави обичното готвење.

Мое верување е дека јадењето сирови јајца помага да се зачуваат многу од лесно расипливите хранливи материи, а резултатите од едно истражување го потврдуваат тоа бидејќи сировата жолчка од јајце губи скоро половина од својот антиоксидативен потенцијал кога се вари, пржи или, уште полошо, кога се загрева во микробранова печка.

Запомнете дека најголемиот дел од хранливите материи во јајцето се наоѓаат во жолчката, не во белката која е главно протеин и многу луѓе имаат проблеми со текстурата кога ги јадат сирови. Од друга страна, жолчката е преполна со хранливи материи како биофлавоноиди, мозочни масти како фосфатидил холин, моќни антиоксиданси и сулфур.

Ако изберете да не ги јадете вашите јајца сирови, пржени на око или меко сварени е ваша следна најдобра опција. Освен ставањето во микробранова печка, пржењето на вашите јајца во вид на омлет е еден од најлошите начини да ги зготвите бидејќи на тој начин се оксидира холестеролот во жолчката, што всушност може да му наштети на вашето здравје.

Што е со ризикот од салмонела?

Ризикот од салмонела е пред сè зголемен кога кокошките се одгледани во нехигиенски услови, што е екстремно ретко кај малите органски фарми каде пилињата се одгледуваат во чисти, широки кафези, имаат пристап до сончева светлина и достапна природна храна. Ризикот од салмонела може да биде висок кај конвенционалните јајца, но затоа советувам конвенционалните јајца да не се јадат сирови. Едно истражување од Британската Влада наоѓа дека 23 % од фармите со кокошки во кафез се позитивни на тестовите за салмонела, споредено со само нешто преку 4 % кај органските кокошки и 6,5 % кај кокошките со пристап до природна површина.

д-р Меркола, експерт за природно здравје

Извори:

Katz, D. L., Evans, M. A., Nawaz, H., Njike, V. Y., Chan, W., Comerford, B. P., & Hoxley, M. L. (2005). Egg consumption and endothelial function: a randomized controlled crossover trial. International journal of cardiology, 99(1), 65–70. https://doi.org/10.1016/j.ijcard.2003.11.028

Lackland, D. T., & Wheeler, F. C. (1990). The need for accurate nutrition survey methodology: the South Carolina experience. The Journal of nutrition, 120(Suppl 11), 1433–1436. https://doi.org/10.1093/jn/120.suppl_11.1433

Nimalaratne, C., Lopes-Lutz, D., Schieber, A., & Wu, J. (2011). Free aromatic amino acids in egg yolk show antioxidant properties. Food Chemistry, 129(1), 155-161. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2011.04.058.

Virtanen, Ј. К., Mursu, Ј., Virtanen, H. Е. К., Fogelholm, М., Salonen, Ј. Т., Koskinen, Т. Т., Voutilainen, С., & Tuomainen, T. P. (2016). Associations of egg and cholesterol intakes with carotid intima-media thickness and risk of incident coronary artery disease according to apolipoprotein E phenotype in men: the Kuopio Ischaemic Heart Disease Risk Factor Study. The American Journal of Clinical Nutrition, 103(3), 895–901. https://doi.org/10.3945/ajcn.115.122317